Prawdziwek, prawy, grzyb prawdziwy – w różnych regionach Polski różnie nazywa się tego bodaj najpyszniejszego, najzdrowszego i najbardziej poszukiwanego grzyba.
Czy zastanawialiście się kiedyś, jak mówią na borowiki w innych językach? Ja do tej pory, poza polską, znałam nazwę łacińską: boletus edulis, obiła mi się też o uszy włoska: porcino.
Chciałam się dowiedzieć, jak brzmi angielska nazwa borowika szlachetnego, więc rzuciłam hasło / pytanie w facebookowej grupie “I love wild mushrooms” (“Kocham dzikie grzyby”). Wyniki przerosły moje oczekiwania, tyle osób zaangażowało się w dyskusję!
Nie weryfikowałam nazw, nie mam też pewności co do tego, które są podane w liczbie pojedynczej, a której w liczbie mnogiej. Ale kto by się tam tym przejmował? Miałam naprawdę mnóstwo frajdy czytając te wszystkie komentarze. Dacie wiarę, że borowiki rosną np. w Tajlandii, Kalifornii czy na Alasce?! Te to mają zasięg!
Anglia
Nazwa: Penny Bun (też, jak w przypadku USA, używa się włoskiej nazwy “porcino” lub francuskiej “cep”)
Bułgaria
Nazwa: Manatarka
Chiny, Prowincja Junan
Nazwa: bai niu gan jun
Uwaga, podaję znaczenie! 😀
“niu gan jun” oznacza borowik, przy czym poszczególne składniki rozkładają się tak: “niu=krowa, gan=wątroba, jun=grzyb, a “bai” oznacza biały)
Ciekawostki: borowiki szlachetne eksportuje się z Junanu do krajów europejskich, bowiem w Junanie wolą inne borowiki, które uprawiają (uprawiają!!!). Innymi słowy – nawet borowiki szlachetne są “made in China” 😀
Chorwacja
Nazwa: Vrganj
Czechy
Nazwa: Hřib smrkový
Dania
Nazwy: Spiselig Rørhat (co oznacza po prostu borowika jadalnego), Karl Johan, Eekhoorntjesbrood
Ciekawostka: nazwa Karl Johan wzięła się od szwedzkiego króla Johana, który uwielbiał borowiki. Z kolei eekhoorntjesbrood oznacza chleb wiewiórki:)
Finlandia
Nazwa: Herkkutatti
Ciekawostki: jeśli ktoś już przećwiczył wymowę, zapraszam na drugi etap: spróbujcie wymówić fińską nazwę borowika sosnowego: männynherkkutatti 😀
Grecja
Nazwy: Bolites i edodimi, Basilomanitara (King bolets)
Ciekawostki: jest wiele innych regionalnych nazw greckich, a sezon 2017 w Grecji był beznadziejny, więc nam zazdroszczą:)
Kanada, Vancouver Island
Nazwa: Bolete
Ciekawostki: widzieli tam krewniaków boletusa, ale nie pełnokrwiste, wypasione borowiki szlachetne.
Laponia*
Nazwa: w języku północnolapońskim, bądź też w języku ludów saami zamieszkujących północną Norwegię borowik szlachetny to herskogusaguoppar, gdzie Hersko znaczy cukierek, słodycze, Gusa znaczy krowa, a Guoppar znaczy grzyb.
* Czyli mamy tu informacje o języku, a nie o kraju. Język północnolapoński używany przez ugrofiński lud Lapończyków w północnej części Norwegii, Finlandii i Szwecji.
Litwa
Nazwa: Baravykiai
Niemcy
Nazwy: Steinpilz (grzyb z kamienia), Herrenpilz (grzyb pana, w sensie mężczyzny, nie Pana Boga czy też posiadacza;)), Gemeine Steinpilz, Fichten-Steinpilz, Edelpilz
Norwegia
Nazwa: Steinsopp (wyobrażam sobie, że to też może oznaczać grzyba z kamienia)
Rosja
Nazwy: Боровики, белыe грибы, белыe, bielyje
Ciekawostka: бyгpoвые – prawdopodobnie nazwa borowików sosnowych:)
Serbia
Nazwa: Vrganji
Słowenia
Nazwa: Jurček
Szwecja
Nazwy: Stensopp, Karljohan
Tajlandia (Laos)
Nazwa: Hed pung kao (inaczej biały grzyb pszczeli), gdzie hed pung oznacza borowika
USA
Nazwy: King Bolete, wild cep, ale też porcino (z włoskiego), cèpe (z fancuskiego), nieczęsto Penny Bun
Ciekawostka 1: w wielu restauracjach w USA przyjęło się używać włoskiej nazwy “porcino”.
Ciekawostka 2: Skoro jest Król Boletus (King Bolete), musi być też Królowa Boletka (Queen Bolete). I tu robi się trochę zamieszania z nazwami. King Bolete (Boletus Edulis) to borowik szlachetny. Natomiast Queen Bolete to potoczna nazwa grzyba o nazwie Boletus Regineus, który w Polsce nie występuje i nie ma jego polskiej nazwy. Nie mylić z Boletus Regius, Borowikiem Królewskim, który w sumie powinien być chyba King Boletusem? 🙂
Ciekawostka 3: w Stanach borowiki mają naprawdę niesamowity zasięg! Rosną w Kalifornii. Rosną i na Alasce. I to jakie wypasione sztuki! Jedziesz więc na urlop na Alaskę. Myślisz: “wreszcie wypocznę bez tego cholernego łażenia na grzyby”. A tu kobieta wpada Ci do lasu i pozamiatane.
Węgry
Nazwa: Vargánya
Włochy
Nazwa: porcino (liczba pojedyńcza), porcini (liczba mnoga)
Ciekawostka: na temat pochodzenia włoskiej nazwy wywiązała się na fejsie mała kłótnia. Otóż według pierwszego wypowiadającego się nazwa “porcino” pochodzi od małej świnki, bowiem prawdziwek jest okrąglutki niczym świnia właśnie! Oponent pisze, że kształt nie ma tu nic do rzeczy, a że w istocie chodzi o przenaczenie prawdziwków, którymi karmiono niegdyś świnie i plebs:) Prawdziwym przysmakiem były muchomory cesarskie i to nimi zajadały się wyższe sfery.
Kontynuując temat świń, u naszych sąsiadów w Niemczech, Steinpilz (kamienny grzyb) miałby jedynie stanowić eufemizm dla nazwy Schweinpilz (grzyb świński).
Ponieważ jestem leniwą porciną, nie będę opisywać dalszej wymiany zdań w wątku włoskim 😀
Jeśli znacie jeszcze inne nazwy borowika szlachetnego albo historyjki na temat tego najbardziej emocjonującego grzyba, jest to doskonałe miejsce do tego, by się nimi podzielić:)
8 komentarzy
Herkkutatti najbardzej mi się podoba 😀
😀 Jurček też jest słodki 😀
a ja uczę się na pamięć bai niu gan jun 😀
😀 😀 😀
Witaj. Dzięki za opis najbardziej poszukiwanych skarbów leśnych. Piękne obrazy naszych królewskich grzybków, oraz osób które je prezentują. A jak smakują w różnych zakątkach tego świata?. Teraz mamy czas na wspomnienia, ale niebawem………. Pozdrawiam wesołą kompanię. DARZ BÓR
Dokładnie! Za parę (ładnych) miesięcy znowu będą cieszyć nasze oko i nasze serca;)
Pozdrawiam Tadeuszu 🙂
Świetnie zaprezentowany temat i bardzo ciekawy. Gratuluję Marianno. Nazwy naszego króla grzybów – kapitalne i w wielu przypadkach humorystycznie brzmiące (chociaż prawdziwe). 😉
Darz Grzyb! ;)))
Haha, dzięki Pawle:) Tak, doprawdy można się było przy tym uśmiać:)